Ośmiostopniowa ścieżka jogi klasycznej 0
76.jpg

"Cebula ma warstwy, ogry mają warstwy" - tak metaforycznie wielki zielony ogr przedstawia swojemu gadatliwemu przyjacielowi najbardziej ogólną charakterystykę swojego gatunku. Co ten słynny cytat ze Shreka ma wspólnego z jogą? Okazuje się, że wiele. Bo joga klasyczna - podobnie jak ogry, cebula czy tort - też ma... warstwy. Dokładnie osiem. Zaskoczeni? Zapraszam do lektury.

Joga to nie tylko asany

Zwykle, gdy uczymy się czegoś zupełnie nowego, poznajemy najbardziej zewnętrzną właściwość lub cechę zagadnienia. I dopiero po jakimś czasie zauważamy, że to co najbardziej kojarzyło nam się z daną dziedziną, to tak naprawdę zaledwie wierzchołek góry lodowej i tylko jedna z wielu właściwości.

Z praktyką jogi jest podobnie. Zwykle na początku każdy kojarzy ją głównie z ćwieczeniami fizycznymi. Kiedy zacznie ją praktykować, odkrywa pranajamę (praktyki oddechowe). Kiedy jednak osiąga regularność i praktyka jogi zaczyna przynosić namacalne efekty, takie jak rosnącą świadomość ciała czy spokój umysłu, pojawia się chęć głębszego poznania i zrozumienia tej fascynującej dziedziny. A wierzcie mi, jest co zgłębiać.

Patanjali, Jogasutry, cebula i ogry

Ktoś teraz zapyta: wszystko fajnie, ale o co chodziło z tymi ośmioma warstawami? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musimy na chwilę cofnąć się w czasie o kilka tysięcy lat, do jakiegoś 500 roku przed naszą erą, czyli do czasów, w których żył Patanjali. 

Patanjali - hinduski mędrzec oraz autor najsłynniejszego i najstarszego zachowanego traktatu na temat teorii i praktyki jogi. W swoich Joga Sutrach Patanjali opisał jogę jako praktykę składającą się z ośmiu "członków" (ang. limbs), które w języku polskim zwykliśmy nazywać ośmioma ścieżkami jogi. Co istotne, według ojca klasycznej jogi osiem ścieżek tworzy sekwencję uporządkowaną od zewnątrz do wewnątrz - niczym warstwy! Widzicie już podobieństwo jogi do ogrów i cebuli? 

No dobrze, skoro udowodniliśmy niezbicie inspiracje twórców Shreka lekturą Jogasutry, skupmy się teraz na samych warstwach i poznajmy bliżej fascynujące osiem ścieżek jogi.


Osiem ścieżek jogi klasycznej

Ośmiostopniowa ścieżka jogi Patanjaliego to, najogólniej mówiąc, przewodnik życia jogina. Jest to zbiór wytycznych i wskazówek, które pozwalają wieść życie w moralności i harmonii ze sobą oraz otaczającym światem. Osiem członów jogicznej ścieżki to: jamy (formy abstynencji), nijamy (powinności i obowiązki), asany (pozycje), pranajama (praktyki oddechowe), pratyahara (panowanie nad zmysłami), dharana (koncentracja), dhyana (medytacja i autorefleksja), samadhi (jedność wewnętrzna). 

Jak widzicie asany to zaledwie jedna z ośmiu ścieżek. Ale po kolei.

1/ Jamy - powściągliwość i zasady moralne

Jamy dotyczą przede wszystkim życia społecznego. Są to uniwersalne zasady etyczne i moralne pozwalające żyć w zgodzie ze społeczeństwem i otaczającym światem. Najważniejsze 5 z nich to:

Ahimsa - niekrzywdzenie i nieużywanie przemocy wobec innych istot

Satya - prawdomówność

Asteya - niekradzenie

Brahmacharya - wstrzemięźliwość seksualna i wierność małżeńska

Aparigraha - nieprzywiązywanie wagi do bogactwa i niezachłanność


2/ Nijamy – praktyki dotyczące życia jednostki

Nijamy lub niyamy  to z kolei zasady dotyczące samodyscypliny, pozwalające żyć w zgodzie z samym sobą. Najważniejsze 5 z nich, które wymienia Patanjali, to:

Shaucha - czystość (umysłu, mowy i ciała),

Santosha - zadowolenie płynące z akceptacji siebie, innych oraz otaczającego świata,

Tapas - zapał, wytrwałość, dyscyplina

Svadhyaya - samoobserwacja i autorefleksyjność,

Ishvarapranidhana - rozmyślanie o Ishvara (bogu, absolucie, prawdziwym ja lub wiecznej rzeczywistości).


3/ Asany - pozycje

Asany to pozycje ciała, pierwotnie służące przede wszystkim medytacji. Patanjali określa asanę jako "stabilną i wygodną" pozycję, która pozwala pozostać w bezruchu przez dłuższy czas i osiągnąć stan koncentracji i relaksacji. Co ciekawe w Jogasutrach nie znajdziemy żadnej asany wymienionej z nazwy. W późniejszych komentarzach do Jogasutry zaś pojawia się 12 pozycji siedzących.

Z biegiem czasu kombinacji i nowych pozycji pojawiało się coraz więcej i obecnie asana stała się synonimem pozycji przyjmowanej podczas praktyki jogi, nie tylko podczas medytacji, ale także vinyasy.

4/ Pranayama - kontrola oddechu

W sanskrycie "prana" oznacza energię, a "yama" - kontrolowanie. Pranajama nazywana jest mostem pomiędzy ciałem i duchem, między praktyką fizyczną, a pracą z energią wewnętrzną. Czym jest pranajama oraz czemu służy kontrola oddechu pisaliśmy więcej w tym artykule. 

 

5/ Pratyahara – powściągnięcie, wycofanie zmysłów

W dużej mierze świat odbieramy za pomocą wzroku, słuchu, smaku, dotyku i węchu. Pratyahara to nie tyle wyzbycie się zmysłów. To nauka kontrolowanego wycofania zmysłów na jakiś czas w celu oczyszczenia umysłu. To proces, w którym na przykład podczas fizycznej praktyki asan skupiamy wzrok w jednym punkcie, koncentrację kierujemy na oddech, a reszty świata i bodźców przez chwilę nie zauważamy. Wszystko po to, by zajrzeć w głąb siebie. 

6/ Dharana – koncentracja

Często kojarzona jest z medytacją, ale koncentracja to wstęp do niej. Dosłownie oznacza zogniskowanie umysłu na danej rzeczy przez określony czas. W praktyce jest to umiejętność opanowania rozproszonych myśli i świadome skupienie się na tylko jednej rzeczy, takiej jak np. zapach, kolor czy odczuwanie promieni słońca lub kropli deszczu na skórze.

7/ Dhyana – medytacja

W komentarzach do Joga Sutry dhyana opisywana jest jako przepływ świadomości  w głąb siebie, niezakłócony innymi myślami ani żadnymi innymi czynnikami. To nieocenianie i nieporównywanie, wpływające na zwiększenie świadomości i prowadzące do uspokojenia umysłu. Medytacji poświęcono stosunkowo wiele uwagi oraz artykułów. Więcej informacji na jej temat oraz argumentów, dlaczego warto medytować, znajdziesz także w tych artykułach na naszym blogu.

8/ Samadhi – stan jedności, połączenia

To ostatni krok, do którego prowadzi ośmiostopniowa ścieżka jogi i do którego dąży każdy świadomy jogin i joginka. Jogowy święty gral lub złote runo. Warto jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do grala lub runa, samadhi jest stanem, którego nie da się osiągnąć raz na zawsze. To stan ducha i wynik pewnego procesu opartego na regularnej praktyce i stosowaniu wszystkich siedmiu poprzednich kroków, efekt głębokiej koncentracji wewnętrznej, niezakłóconej żadnymi bodźcami zewnętrznymi. 


Na którym etapie ścieżki jestem

Co ciekawe, często zdarza się, że zaczynamy praktykować kolejne stopnie jogi, nie mając pojęcia o ich istnieniu. Praktyka fizyczna w naturalny sposób prowadzi do lepszej komunikacji z własnym ciałem, ale też ze swoimi głębszymi, prawdziwymi potrzebami. Stąd już prosta droga do wdrożenia w życie nijam i jam, które w większości są zdroworozsądkowe i spójne z zasadami moralnymi wyznawanymi także w naszym kręgu kulturowym. Z kolei od świadomej pracy z oddechem w asanach i podczas praktyki pranajam łatwo zrobić kolejne kroki w stronę wycofania zmysłów, koncentracji i medytacji.

Warto pamiętać, że osiem stopni jogi to praktyki – a więc ciągły proces o zmieniającej się dynamice, a nie lista osiągnięć do odhaczenia. Samadhi (jeśli w ogóle) nie osiąga się raz na zawsze, nawet będąc hinduskim ascetą. Niech zatem powyższa lista stanowi dla Was punkt inspirację i zbiór wskazówek, a nie sztywną instrukcję. Podobnie jak patrzył na nią Patanjali.

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoplo.pl, powered by Shoper.